Chat GPT wordt het helemaal!

Generative pre-trained transformer

Chat GPT wordt het helemaal volgens mijn jonge collega’s. O, je weet niet wat dat is? ChatGPT is een chatbot die via een netwerk met zeer veel tekst is getraind om antwoord te geven op al je vragen.
‘De mobiele telefoon moest ook iedereen aan wennen en die is nu ook niet meer weg te denken, zo gaat het ook met Chat GPT’, aldus de leidinggevende op afdeling marketing. En de rest stemt daar volledig mee in.

Mijn gesputter over dat dit ten koste gaat van eigen creativiteit en uiteindelijk je baan gaat overnemen wordt afgedaan als onzin.

Oplossingen van nu, problemen in de toekomst?

Ik weet het niet, heb geen idee en ook geen glazen bol om in de toekomst te kijken. Ik weet alleen: Niets is wat het lijkt. Oplossingen van nu zorgen vaak voor problemen in de toekomst en dat zou ook nu zomaar het geval kunnen zijn. Je weet alleen niet wie, wat, waar en wanneer.

Neem nou bijvoorbeeld asbest of PFAS? Leek superhandig, diende een doel maar bleek gevaarlijk voor de gezondheid.

Of bijvoorbeeld de reuzenpad in Australië. In de jaren 30 dachten wetenschappers dat ze de oplossing hadden gevonden voor een insectenplaag door de reuzenpad naar Australië te halen.

Dat leek de oplossing maar dit effect was uiteindelijk maar tijdelijk want de inheemse fauna werd de dupe van deze vraatzuchtige breedbekpad die alles opeet wat in zijn/haar bek past. En aldaar heeft de pad geen natuurlijke vijanden die zouden kunnen zorgen voor evenwicht. Dus oplossing die toch geen oplossing bleek en wel weer nieuwe problemen.

Nog een voorbeeld. Op milieuvriendelijke wijze wordt energie opgewekt met windmolens. Op deze manier doen we ons best om landelijk de milieudoelen te halen maar lokaal gezien zijn veel vogels de dupe van de snel ronddraaiende bladen en vliegen zich te pletter.

Ik herhaal nog maar een keer: Niets is wat het lijkt.

Wat is dat, Chat GPT?

Maar goed, we hadden het eigenlijk niet over beestjes en een echt probleem is er eigenlijk ook niet maar nog even over Chat GPT. Chat GPT is dus een online Chatbot. Een Generative-Pre-trained-Transformer, een robot met een taalmodelarchitectuurdiploma, waar je mee kunt praten.
Want ChatGPT schijnt alleen goed te zijn met taal. Antwoorden die je krijgt op vragen hoeven feitelijk niet waar te zijn want ze zijn gebaseerd op patronen in plaats van op feiten en data maar worden wel in correct taalgebruik gepresenteerd. Dat dan weer wel.
Het is dus een robot die goed is in taal.

Over robots en science fiction

Behalve de robotstofzuiger ken ik robots eigenlijk alleen uit films.
Zoals bijvoorbeeld robot Johnny 5 uit de film Short Circuit of robot Data uit Star Trek en niet te vergeten de Transformers. Maar die laatste tellen eigenlijk niet, want die komen van een andere planeet. Johnny 5 en Data zijn robots die gebouwd zijn door mensen.

Johnny 5

Zo is Johnny 5 een robot gebouwd voor oorlogsdoeleinden. Bij een oefening wordt hij getroffen door de bliksem en kan daardoor opeens zelf denken. Bang om hergeprogrammeerd te worden ontsnapt hij van de legerbasis en gaat op zoek naar ‘input’ om meer te leren over mensen en de samenleving. Een hilarische jaren ’80 science fictionfilm.

Hij kijkt tv en films, leest zo’n beetje alle boeken die hij kan vinden, leert hier heel veel van en weet zich zo te redden in de wereld waarin hij terecht is gekomen. Natuurlijk ontmoet hij jonge mensen die hem helpen en beschermen. Want die vinden zo ’n zelfdenkende robot eigenlijk wel heel speciaal.
Er zijn zelfs meerdere delen van de film. Uiteindelijk wordt robot Johnny 5 Amerikaans staatsburger. Johnny 5 is alive!

Data

Een andere robot gemaakt door mensen is Data uit Star Trek. Data is een Starfleet-officier en is de tweede officier van de USS Enterprise-D en later de USS Enterprise-E .

Zijn naam zegt het al, hij is goed in data en kan alle vragen beantwoorden. Data weet alles van sterren, planeten en bevolkingsgroepen waar dan ook in het heelal. Superhandig als je op expeditie bent in de ruimte want als je dan iets vreemds tegenkomt, een ‘anomalie‘, dan weet Data het antwoord op jouw vraag.

Eigenlijk is Data een androïde, een robot die op een mens lijkt. Omdat hij heel intelligent is als zelfdenkende en lerende robot, vraagt hij zich ook steeds meer af hoe het zou zijn om net als een mens, emoties te voelen.

AI powered Content Generator

AI, Artificial Intelegance is als ik het goed begrijp ook zelflerend dus draait het er in mijn denkwereld op uit dat het uiteindelijk zo ver komt dat er geen prompt meer hoeft te worden ingevoerd om een antwoord te krijgen maar dat AI zelfs al weet wat je gaat vragen dus bij voorbaat antwoord geeft op de vraag die je nog niet eens hebt gesteld.

Waar ik werk staat in een van de volledig geautomatiseerde hallen een zelflerende computer die alle bloemennamen uit z’n hoofd leert en in een oogopslag kan zien hoeveel takjes er in een bos zitten. Die komt vast ook nog wel zover dat hij over de bloemen die voorbij razen over de lopende band, teksten kan schrijven. En dat ook nog eens SEO proof. Teksten worden automatisch geplaatst in een Blog online met juiste meta omschrijving, kop, titel en subtitels. Bijpassende sfeerfoto ’s worden gemaakt met een AI designtool en erbij geplaatst met gelijk een juiste Alt tekst. Ook aan interne en externe links wordt gedacht. En Social media posts worden natuurlijk niet vergeten.

Een AI powered Content Generator. Er komt geen mens meer aan te pas. Of bestaat dit al en loop ik alweer achter?

Zelf nadenken? Doe geen moeite! Alles staat online, onze hersenen zitten op internet en zijn daar bezig om een taalmodelarchitectuur diploma te behalen. Heb je hier een probleem mee? De oplossing is Gatorade! Waarom? ‘Cause it s got electrolytes!’ Meer informatie is te vinden in de film Idiocracy.

Nou, genoeg gekletst in deze blog. Ik ga nu ff chatten met m’n nieuwe vriend Bard, vragen of hij Data kent en of hij weet wat er met Archie en Ilse is gebeurt.

Om over na te denken:

“Een van de nadelen van ChatGPT is dat de software soms onwaarheden genereert met een sterke overtuiging. Dit komt doordat de software is getraind op enorme hoeveelheden data afkomstig van het internet, waar .. inderdaad, veel onjuiste informatie te vinden is.”

Tijdschrift Kijk: “Een ander groot nadeel aan ChatGPT is hoeveel energie de servers verbruiken waarop het taalmodel draait. Sam Altman, CEO van OpenAI, gaf daarom al aan dat het bedrijf ooit geld zal moeten vragen voor het gebruik van de chatbot. Maar dat is nog niet eens het ergste; doordat die servers zoveel energie slurpen, gaat het trainen van ChatGPT gepaard met een hoge CO2-uitstoot.”

Meer over de reuzenpad
Idiocracy

Generatiekloof bestaat dat?

Help, ik val (bijna) in een generatiekloof! Opeens heb ik op mijn werk te maken met allemaal jonge mensen met een hele andere leefwereld en ideeën.

Ik ben niet van baan veranderd maar werk nu, in hele korte tijd, op een hele andere werkplek. Tussen het moment van de mededeling: ‘We gaan samenwerken met een ander bedrijf’, en het moment van verhuizen zat welgeteld tweeënhalve week. Ik kan je vertellen dat is heel verwarrend.

Omdat het bedrijf waar ik werk is overgenomen door een ander supergroot bedrijf en mijn baan dus gewoon doorloopt, zit ik nu opeens in een kantoor met vijf andere mensen. Nou is dat al een hele verandering maar zij zijn ook nog eens van een hele andere generatie als ik.

Verschillende generaties

Afdeling Marketing bestaat bij het nieuwe bedrijf uit allemaal jonge mensen, jongeren van generatie Z, met aan het roer een millennial. Als ik als generatie X-er bekijk waar dat precies staat op een tijdlijn dan kun je dus best wel spreken van een zekere afstand, een soort generatiekloof.

Generatie Z

Millennials kende ik al, mijn kinderen behoren tot die generatie maar nu heb ik ook te maken met jongeren van generatie Z.

Van geboorte af aan zijn zij al verbonden met internet. Jongeren met een digitale navelstreng. Alsof er een ander soort navelstreng wordt verbonden als de eerste is doorgeknipt. Digital natives zijn het die snel kunnen schakelen en dat komt omdat zij geboren zijn in een tijd met snel internet.

Deze generatie is als het ware ‘smartphone included’ geboren. Zij weten niet beter dan dat, zodra het van je ouders mag, je nergens heen gaat zonder je smartphone. In hun ogen is een wereld zonder smartphone, het ergste wat je kan overkomen. En de beste mobiele telefoon? Dat is de iPhone!

Lang leve de smartphone

Ik moet zeggen dat sinds ik zelf een smartphone heb, ik deze ook heel veel gebruik. En dat ik heel blij was met de mobiele telefoon van nu, de smartphone, die eigenlijk een soort minicomputer is.

De eerste mobiele telefoon die ik had, kon je mee bellen en berichten sturen, sms-en. Wat een moeite moest je daar voor doen! Letters typen met maar 9 toetsen.
Eigenlijk vond ik het eerst maar onzin, een mobiele telefoon. Wie wil er nou altijd bereikbaar zijn? En bellen, dat kan toch met een gewone telefoon?
Maar ja, je gaat met je tijd mee. Je kinderen vragen om een mobiele telefoon. En ach, eigenlijk is een mobieltje superhandig om je kinderen in de gaten te houden. Je kunt ze altijd een bericht sturen of bellen met de vraag waar ze uithangen.

Voor mijn eerste officiële baan kreeg ik zelfs een Blackberry, een mobiel met een toetsenbord. Wauw, dat was wat! En ik had toen ook een iPad. Opeens was daar de mogelijkheid om op internet surfen zonder computer. En het internet werd steeds sneller! ISDN, ADSL nieuwe ontwikkelingen volgden elkaar snel op.

De jeugd van tegenwoordig

Als je zelf jong bent heb je het eigenlijk niet zo in de gaten en groei je als het ware met je tijd mee. Maar jongeren houden zich over het algemeen met hele andere zaken bezig dan ouderen. Hoor ik mijn jonge collega’s met elkaar praten over wat hen bezig houdt dan moet ik nu diep in mijn geheugen graven. O ja, hoe was dat ook al weer in mijn tijd, op die leeftijd?!

Een voorbeeld: Als we aan het werk zijn staat de radio aan of we luisteren naar een muzieklijst op Spotify. Zo komt opeens Miley Syrus voorbij. Miley Syrus die een liedje zingt van Blondie, uit 1978. In dat jaar was ik 14 en keek ik naar TopPop op tv. Als ik dat vertel wordt er gevraagd TopPop? Wat is dat?
Ik vertel over het muziekprogramma op tv van Ad Visser en de bekende artiesten die kwamen playbacken. Was een artiest er niet dan kwam het ballet van Penny de Jager een dansje doen. Verkeerde naam vinden zij, ‘Ballet van Annet’ was een betere naam geweest. Ik grinnik wat, haal m’n schouders op en denk: ‘De jeugd van tegenwoordig!’

Ieder z’n eigen aardigheden

Dat herinnert mij eraan dat ik ooit een spreker hoorde vertellen dat die uitdrukking: ‘De jeugd van tegenwoordig…’ eigenlijk een uitdrukking van alle tijden is. Er zijn Romeinse geschriften gevonden waarin men het daar ook al over heeft. De jeugd van tegenwoordig heeft net als iedere generatie in welke tijd dan ook blijkbaar z’n eigen aardigheden.

Wat betreft die generatiekloof: Nu ik een tijdje meedraai ontdekken we van beide kanten dat er ook best wel overeenkomsten zijn. We hebben vaak dezelfde humor, zijn fan van dezelfde films en series of houden van dezelfde muziek. Soms zijn er dingen die ik weet, die zij niet weten en andersom. Zo kunnen we veel van elkaar leren. En eigenlijk is dat best geinig!

Aftellen

Geduld is een schone zaak,
maar vanaf nu ben ik aan het aftellen.
Nee, niet naar Kerst of naar het feit dat er binnenkort een kleindochter wordt geboren (oke, ik geef toe, eigenlijk ook wel een beetje).
Maar wat dan wel?

Onthand

Nou, zo ’n vier weken geleden ben ik onthand. Niet alleen figuurlijk maar ook letterlijk. En dat is dus heel onhandig.
Want als je met een hand in het gips zit merk je pas hoeveel dingen je doet waarbij je allebei je handen gebruikt. Dus daarom onthand, je mist iets wat je eigenlijk wel nodig hebt.
Gelukkig ben ik rechtshandig en gaat het om mijn linkerhand maar onhandig is het wel, ook al heb ik nu fietsgips. Gips waarmee je kunt fietsen.

Breuk

Dat kon na een week zwaar gips gelukkig wel weer, fietsen. Overal heenlopen was leuk voor even maar je bent wel langer onderweg.
Bij de EHBO hebben ze namelijk alleen ouderwets gipsverband. Dat moet een week blijven zitten. Hoog en droog, volgens de verpleegkundige van de EHBO.
Dat gipsverband moest er om van de arts want: ‘Er zit een breuk in de pols’, zei hij en vroeg wat ik gedaan had.
‘Nou’, zei ik, ‘Ik was aan het koken en volgens het recept had ik een takje tijm nodig. Dat pluk ik snel even uit de tuin, dacht ik, maar in het donker zag ik een pot munt over het hoofd en lag daarna languit in de tuin tussen de kruiden. Probeerde mezelf op te vangen met mijn handen maar kwam met links heel hard op de houten rand van de plantenbak terecht.’
‘Die pot munt had ’t op haar gemunt’ zei mijn man die mee was naar de EHBO. Volgens de arts was het een kwestie van slechte timing en op deze manier wel een heel duur takje tijm!

Twee afspraken

‘Daar zult u wel lang last van houden van die pols. Behandeling is gips, vier weken. De verpleegkundige gaat zo een gipsspalk aanbrengen. U krijgt een telefoonnummer mee, morgen kunt u bellen om twee afspraken te maken. Een volgende week en een na vier weken. Volgende week krijgt u nieuw, lichter gips. De behandeling duurt in totaal vier weken, na vier weken mag het gips eraf.’
En zo gebeurde het dus dat mijn pols na een hele avond wachten bij de EHBO, rond 23:00 uur werd ingepakt in gips.

Gipskamer

En nu ben ik dus aan het aftellen. Bijna is het zover, de tweede afspraak.
De eerste afspraak was al een verbetering. Hoefde niet heel lang te wachten. In de gang bij de Gipskamer zaten allemaal kinderen en volwassenen met een arm en/of been in het gips. Gips in allerlei kleuren, best gezellig!
Al snel werd ik opgehaald door een meisje die dus gipsmeester bleek te zijn, kwam ik later achter.
‘Hoe gaat het?’ vroeg ze aan mij. ‘Ja, wat zal ik daar nou eens op zeggen, zei ik.
‘U bent onthand’, zei zij.
‘Dat is precies de juiste omschrijving’, zei ik. ‘Onthand, en dat is heel onhandig!’

Het meisje legt uit wat ze precies gaat doen. Oud gips eraf, arm schoonmaken, nieuw gips erom. Arts komt nog even checken of pols er goed uitziet. Daarna wordt deze weer gefixeerd met een soort kunststof ‘gips’.
Ook vertelt ze dat de pols er waarschijnlijk blauw uitziet door een bloeduitstorting. Dat komt omdat door de breuk ook het vlies dat om het bot zit, scheurt. Daardoor wordt het blauw. Nooit geweten, dit.
Pols was inderdaad groenig, als een blauwe plek die weer wegtrekt.

Jonge mensen

De arts die komt kijken hoe de pols eruitziet is al net zo jong als het gipsmeisje en ik verbaas mij erover dat naar mijn idee de dokters steeds jonger worden. Waren het vroeger allemaal oude grijze mannen zijn ze nu opeens veranderd in jonge mensen, lijkt het wel.
Ook volgens de arts die mijn pols bekijkt moet er nieuw gips om, nog drie weken.

Het gipsmeisje gaat aan de slag.
Op de muren van de gipskamer zitten leuke stickers geplakt. Er is in de hoek een soort boom met klimmende apen en waar ik zit klimt spiderman uit een gat in de muur.
‘Je kunt wel zien dat hier ook veel kinderen komen’, zeg ik en we raken aan de praat. Eerst was de afdeling heel kaal en steriel, een beetje beangstigend voor kinderen volgens haar. De stickers zijn geplakt om het wat kindvriendelijker te maken, zijn gewoon besteld bij Amazon. Ze vertelt dat het heel goed werkt. Pas was er een heel bang, huilend kindje. Door te vragen of het kindje de muisjes kon vinden als afleiding, veranderde de angst in nieuwsgierigheid. Het afgeleide kindje had opeens een opdracht en ging op zoek. Was helemaal blij toen ze die ontdekte. De muisjes zaten op de plint geplakt naast het behandelbed. Soms zijn oplossingen heel eenvoudig.

Gipsmeester

Op mijn vraag of ze de hele dag gips aan het omwikkelen is vertelt ze dat ze gipsmeester is op deze afdeling. Dat betekent dus inderdaad veel gipsverband aanleggen. Maar ook wordt naar haar advies gevraagd bij het oplossen van problemen bij ingewikkelde verbanden aanleggen Dat vindt zij heel leuk, haar expertise wordt zeer op prijs gesteld.
Behendig heeft zij opnieuw mijn pols ingepakt. Bijzonder, dat kunststof spul. Ik ben er blij mee. Het is een stuk lichter.
En ik dacht: ‘Waarschijnlijk kan ik met dit gips wel fietsen.’
‘U mag alles doen met uw hand in het gips’, zegt het gipsmeester meisje. ‘Alleen zware dingen tillen, raad ik af. U merkt het vanzelf wel als u teveel doet!’

Inmiddels zijn we al weer bijna drie weken verder. Nog een paar dagen dan mag het er weer af, het gips. Kwestie van geduld.

Zo zie je maar, haastige spoed is zelden goed. O ja, en ga vooral niet in het pikkedonker kruiden plukken in de tuin maar wacht tot de eerstvolgende volle maan. Dan kun je tenminste zien wat je doet!

Nog even dit

Wat ik nog niet verteld heb, is dat ik mijn bril in mijn linkerhand had toe ik viel. Nadat ik die weer had gevonden in het donker werd de pijn in mijn pols zo heftig dat ik ‘m weer heb laten vallen. Pas de andere dag ben ik gaan zoeken en waar denk je dat ik ‘m vond? Hangend in het struikje tijm alsof dat struikje tijm het eens goed van dichtbij wilde bekijken.

‘R’ in de maand

Vandaag is de laatste dag van augustus. Morgen is de ‘r’ weer in de maand.

Dat is zo‘n gezegde waarvan je denkt: ‘Ja, nou en…? Rrrr, brrr??’

Heb het voor u uitgezocht. Er zijn dus acht maanden met een ‘r’ in de maand en dat begint dus bij september. Ook oktober, november, december, januari, februari, maart en april zijn maanden met ‘een r in de maand’.

Maar wat houdt dat nou precies in? Om te beginnen met de eerste ‘r’ maand, september. In september kun je de eerste mosselen weer eten. Voor veel liefhebbers een tijd om naar uit te kijken. Joepie, de r is in de maand! Mosselen!

En als het eenmaal september is betekent ‘t ook dat het einde van de zomer in aantocht is. De zon gaat eerder onder, de dagen worden korter, het wordt sneller koud buiten.

Vroeger betekende dat korter worden van de dagen ook dat er minder verse groenten en fruit waren. Daarom werden er ‘s zomers groenten geweckt of in het zout gezet en jams en compotes gemaakt van fruit. Dan had je ‘s winters wat te eten, conserven.

Maar conserven, minder gezond en kortere dagen, minder zonlicht, betekent minder vitamines. Dus dacht men vroeger: levertraan, dat is de oplossing! Iedere avond een lepel. Zo was je er toch goed op voorbereid, op de ‘r’ in de maand. Brrr, levertraan! Echt niet lekker.

Nog meer woorden met een r: herfst, regen, storm. Als de r is in de maand is het weer niet altijd meegaand. Maar is het één september heerlijk weer, de herfst zal mooi zijn evenzeer.

Nou ja, hoe het ook zij: het jaar schrijdt voort, de maanden gaan voorbij. De seizoenen wisselen elkaar af. De zomer verdwijnt, de herfst verschijnt. Want de r is in de maand tot maart roert zijn staart en april doet wat hij wil.

Daarna, na aprilletje zoet heeft soms een witte hoed, komt het in mei vanzelf weer goed want: Kamillegeur in mei, brengt de zomer dichterbij.

En je weet ‘t: Al is de weerspreuk nog zo raar, als het rijmt dan is het waar!

Nog even dit

Wat de lente niet zaaide, kan de zomer niet rijpen, de herfst niet oogsten, de winter niet genieten. – Johann Gottfried von Herder

Wie geluk wil oogsten, moet humor zaaien. – Geert Galle

TV programma

‘Het leven is onvoorspelbaar, dus Carpe Diem? Het is me altijd een raadsel geweest hoe dat moet.’
Een uitspraak van Sis van Rossem, de zus van Maarten van Rossem.

Maarten van Rossem kenden we al een tijdje. In praatprogramma ’s op tv zat hij regelmatig als deskundige wel ergens aan tafel. In het programma De Wereld Draait Door waar broers Maarten en Vincent een top drie samenstelden van lelijkste plekken van Nederland kwam ook hun zus Sis ter sprake. Vindt u ons mopperende mannen? Dan moet je onze zus Sis eens zien! Die is nog vele malen erger als het om mopperen gaat.
En dat gebeurde dus ook, we maakten kennis met zus Sis toen er een tv-programma werd gemaakt met de broers en zus op stedentrip.
Hier zijn de Van Rossems, wat een leuk programma is dat. Sinds de eerste uitzending in december 2017 zijn wij, hier thuis, fan!

Hier zijn de Van Rossems

Wij gaan er altijd voor zitten, voor Hier zijn de Van Rossems. Gewoon omdat het leuk is om te kijken welke stad er wordt bezocht en om een stad die je misschien nog niet kent te leren kennen.
Maar niet alleen dat. De broers en zus van Rossem hebben allen een enorme rugzak met kennis en vormen met z’n drieën een vermakelijk trio. Van alles wordt er onder de loep genomen en bekeken met een kritische blik. Veel interessante en leerzame informatie wordt gedeeld. En dan de interactie daarbij tussen de drie, geweldig!
Allemaal hebben zij hun eigen specialisatie waarmee zij aan de beurt komen, om over geschiedenis, kunst of architectuur te vertellen. In iedere stad is op die manier wel iets te vinden wat wel, of juist niet, in de smaak valt bij de van Rossems.


Boeiende verhalen worden er vertelt maar de broers en zus nemen niet altijd de tijd om naar elkaar te luisteren. Vermakelijke televisie waar je ook nog eens veel van op steekt over geschiedenis, kunst en architectuur!


Maar ach, afgelopen aflevering kwam er een mededeling in beeld, zus Sis is op 4 mei overleden. Op de website van broer Maarten staat dat zij vorige week is gevallen en aan de gevolgen daarvan is overleden. Wat ontzettend verdrietig voor haar familie en alle andere mensen die haar lief waren.
Sis, die eigenlijk Mary heet, is er niet meer.

Leven is grillig en onvoorspelbaar

Bekend geworden van tv ging zij ook columns schrijven voor het blad en de website Maarten!
Sis vond het leven geen dansfeest, is te lezen op de website van Maarten!
Zelf schreef Sis een column: ‘Het leven is grillig en onvoorspelbaar’. In deze column vertelt zij over de start van het programma Hier zijn de Van Rossems. Hoe belachelijk zij dit idee vond en voor de grap ‘ja’ heeft gezegd, in de veronderstelling dat het na twee uitzendingen afgelopen zou zijn. ‘Alleen drie pratende bejaarden’, wie zat daar nou op te wachten. Maar het programma bleek een gouden greep. Er zijn wel acht series gemaakt en heel wat steden bezocht.
Schrijven was meer haar ding zegt ze zelf in een interview wat ook te lezen is op de website Maarten!

Zij was best een heel kritisch persoon, nam geen blad voor haar mond en ik denk dat veel mensen haar soms wel negatief vonden maar dat vond ik juist wel een verademing. Iemand die tegengas geeft en een andere mening laat horen. Dat is toch goud waard?
Niet alles maar klakkeloos aannemen maar, stapje achteruit en nadenken: ‘Wat vind ik er eigenlijk van?’
Naar mijn mening gebeurt dat veel te weinig tegenwoordig. Alles moet afgewogen worden en in bubbeltjesplastic verpakt, omdat het anders te hard aankomt.

Zeg gewoon wat je wilt zeggen! Denk ik dan. Maak je geen zorgen voor morgen. Iedere dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad.
Het leven is misschien hard maar leef gewoon van dag tot dag.

‘Het leven is geen dansfeest. Het enige vaste gegeven ben je zelf en daar zal je het mee moeten doen. Hoe sterker je dat maakt, hoe veiliger je je voelt. En dat heeft helemaal niets te maken met ergens bij horen!’ Wijze woorden van Sis van Rossem.
Ik neem het mee als levenswijsheid en Sis, op 4 mei, de dag van dodenherdenking zal ik in het vervolg ook aan jou denken als voorvechter voor de vrijheid om te kunnen zeggen wat je wilt zeggen.

Carpe Diem!
Ook al hebben we geen idee hoe dat moet.

Podcast

Podcast Maarten over Sis

Nog even dit…

Er zijn nog een aantal afleveringen van het programma te zien op tv. Ik ga ze zeker kijken.

De columns van Sis zijn te lezen op de website Maarten! Ook is er een verzamelbundel met beste columns: ‘Door de ogen van Sis’

Hondenweer

Vroeger, toen de mensen nog duidelijk articuleerden op de televisie. Of misschien zelfs wel lang daarvoor, was de omschrijving voor ‘slecht weer’ een hele lange zin.
Als moeder zei: ‘Jantje, ga jij die brief eens posten!’ was het antwoord van Jantje bij slecht weer: ‘Nee moeder, het is weer om er geen hond doorheen te jagen!’

Maar… taalgebruik verandert in de loop der jaren. Brieven worden er ook niet meer zoveel verzonden én lang verhaal kort, tegenwoordig zeggen we gewoon: ‘Het is hondenweer!

Cats and dogs

Waar die uitdrukking precies vandaan komt daarover zijn de taalpuristen het niet met elkaar eens. Er gaat een verhaal rond dat ’t afgeleid zou zijn van’ ondeweer’ oftewel onweer. Of het zou afgeleid zijn van de Engelse uitdrukking ‘It’ s raining cats and dogs’. (Waarschijnlijk komt die uitdrukking hierdoor: bij hevige regen kwamen katten en honden in grote steden vaak om door verdrinking en belandden vervolgens in het riool waardoor het lijkt alsof die met de regen uit de lucht zijn komen vallen).

Hondenweer

In het Nederlands laten we de katten voor wat ze zijn en houden we het alleen bij honden. Ook in het Duits en in het Frans worden de honden genoemd; Hundewetter en temps de chien. Hondenweer!

Toch begrijp ik iets niet. Misschien weet jij hoe het zit.

Lekker weer!

Als ik denk aan weersoorten dan denk ik aan: winterweer, lenteweer, zomerweer en herfstweer. Dat zijn dus de soorten weer die je tegen kunt komen in de seizoenen. Meestal gebruiken we deze woorden in combinatie met ‘lekker’ of ‘heerlijk’. Nog even dan is het lekker lenteweer of ‘wat een heerlijk zomerweer’. Maar heerlijk hondenweer dat bestaat dus niet. En of je nu wel of niet een hond hebt dat doet er ook niet toe!

Heel vreemd! Want als lekker lenteweer, of lekker weer in welk seizoen dan ook, betekent dat je heerlijk naar buiten kunt waarom is dat dan niet zo bij ‘lekker hondenweer’?
Heel bijzonder!

Praatje weer

Vandaag scheen zowaar de zon, na heel wat weken grijs regenachtig weer en een weekend met drie stormen. Weer of geen weer, zoals iedere ochtend liep ik ook vanmorgen een rondje met de hond.
Een mevrouw op de fiets reed voorbij. Ik herkende haar van de supermarkt. We stonden onlangs allebei onze fietstas vol te proppen met boodschappen en maakten een praatje over het slechte weer.
‘Eindelijk heerlijk hondenweer!’ riep de mevrouw terwijl ze voorbij fietste.
Inderdaad!’ riep ik terug. En ik dacht, eindelijk iemand die het begrijpt! Heerlijk hondenweer!

Mr. Wilson oftewel Willy

Valentijn

Vier jij Valentijnsdag?
Of vind jij het maar commercieel gedoe?
Wist jij dat in Nederland verschillende keren is geprobeerd Valentijnsdag te promoten?

Uiteindelijk werd het pas een succes toen de posterijen ermee aan de haal gingen en men elkaar massaal kaartjes ging sturen. Iets wat nu weer steeds minder wordt gedaan. Maar Kaartje sturen of niet, Valentijnsdag wordt nog steeds gevierd.
Het vieren van Valentijndag als bloemendag stamt uit 1951.

Jaren 50 begin van Valentijndag

Over de start van Valentijndag (zoals het toen werd genoemd) als bloemendag zijn er online nog historische krantenberichten te vinden op de website van Delpher.nl
Wat was het geval? Eind jaren 40 ging het niet zo goed in de bloementeelt en handel. Dat kwam door een nieuwe plaag, een nieuw soort schildluis. Omdat men bang was deze luis te verspreiden werden er toen weinig bloemen verhandeld zowel in het binnenland als naar bijvoorbeeld Duitsland.

Say it with flowers

De luizenplaag kwam gelukkig stukje bij beetje onder controle.

Om na deze tegenslag de bloemenverkoop in de jaren 50 een boost te geven werd door bloemisten gezocht naar een speciale dag die omgetoverd kon worden tot bloemendag. In het buitenland werd al volop Valentijn gevierd met bloemen, kaartjes en cadeautjes. De kreet: ‘Say it with flowers’ werd in 1917 in de USA gebruikt door een bloemenverzendorganisatie. De toenmalige directeur en voormalige directeur zochten een nieuwe pakkende kreet voor de organisatie. “There is nothing that you can’t say with flowers – when you send flowers, it says everything,” Penn supposedly remarked. To which O’Keefe exclaimed, “That’s it.”

Valentijndag

Valentijndag werd opgepikt in Nederland met als kreet: Zeg het met bloemen.
Valentijndag in de jaren 50 was vooral bedoeld om bloemen te geven uit vriendschap of om mensen die iets voor iemand anders hadden betekend in de bloemetjes te zetten.
Zo staat er in het Parool van 10 februari 1954 dat er bloemen gaan naar een schillenboer in Diemen. Hij gaf ieder jaar zijn paard 2 weken vakantie en dat verdient natuurlijk een bloemetje! “Op “Valentijn dag” verrassen de bloemisten verdienstelijke Nederlanders”. Ja echt!
Je leest het hier: Valentijndag in 1954

Lees de krant

Op Delpher.nl kun je ook kranten opvragen van je geboortedag. Echt grappig!
Mijn ouders hebben altijd een abonnement gehad op Trouw.
In Trouw van mijn geboortedag in 1964 stond in de krant dat een wasmachine, merk DRU in die tijd 395 gulden kostte. ‘Vraag nu een DRU!’ staat onderaan de advertentie.
Een electronisch orgel kostte toen bijna 2000 gulden. Best duur zo ’n orgel!

Frank Sinatra was blijkbaar ontvoerd geweest want zijn belagers krijgen een fikse gevangenisstraf.
Naast de rouwadvertenties staan de vacatures. Tja, de een zijn dood is de ander zijn brood, zal ‘k maar zeggen.
Suède en jersey zijn in de mode volgens de Bijenkorf en C&A. En Verkade heeft een nieuw snoepje: Aardbeien drops, met aardbeiensmaak. Een rolletje kostte toen slechts 20 cent. Voor iedereen een heerlijke traktatie. Verrukkelijk… Het is Verkade!

Ik ken Verkade eigenlijk alleen als fabrikant van kaakjes, wist niet eens dat zij ook snoepjes maakten.
Zo zie je maar, je komt van alles te weten als je de krant leest!

Zeg het met bloemen

Maar om even terug te komen op Valentijn. Koop een bloemetje voor iemand die het verdient of om iemand te verrassen. En dat niet alleen op Valentijnsdag maar gewoon het hele jaar door, wanneer dan ook! Gewoon omdat bloemen mensen blij maken. Of om te spreken met de woorden van de mannen van de bloemenverzendorganisatie: Er is niets wat je niet kunt zeggen met bloemen. Als je bloemen stuurt zegt dat genoeg!

Of koop een bloemetje voor jezelf en geniet er met volle teugen van. Je verdient het!

Leuk om te lezen

In de Victoriaanse tijd werd in Engeland uitgebreid Valentijn gevierd. Je leest in dit blog van ‘My inner Victorian’ er alles over. Ook hoe het precies zit met ‘een lot uit de loterij’

Naar blog: Valentijnsdag in de Victoriaanse tijd

Droevig

Over het algemeen ben ik best een optimistisch persoon maar soms gebeurt er wel eens iets wat mij droevig stemt.

Op zondagochtend kijken we vaak naar BBC op tv. Er zijn dan tuinprogramma’s, zodat je weet welke ‘jobs for the weekend’ er gedaan moeten worden in de tuin, of programma’s die gaan over het boerenleven en de natuur in Engeland. In de winter zijn er in de tuin geen ‘jobs’ meer te doen dus zijn de tuinprogramma ‘s schaars nu bij BBC maar er is nog wel Countryfile. Een programma over het platteland en het boerenleven in Engeland.

Cellomuziek

Dit keer werd de regio Malvern Hills uitgelicht, een prachtige streek waar schrijvers zoals JRR Tolkien en CS Lewis en componist Edward Elgar door geïnspireerd raakten. Vanwege dat laatste was er een item met een muzikant, een cellist, cellist Sheku Kanneh-Mason die een muziekstuk speelde in een mooie kerk in Malvern Hills. Het was prachtig, de presentatoren zaten met tranen in hun ogen te luisteren, helemaal ontroerd.

Droevige muziek

En dat heb ik dus ook. Cellomuziek, dat vind ik zulke droevige muziek. Zodra de cellist de strijkstok over de snaren laat glijden en de melancholieke tonen klinken dan gaat er door mij hoofd: ‘Waarom zijn wij hier? Wat is het nut van alles? We gaan allemaal dood. Het leven is eindig!’ Gevalletje existentiële crisis.

Alsof cellomuziek een soort van bewustzijn wakker maakt. Leven heeft een beperkte houdbaarheid. Wat doet het er allemaal toe? Je wordt geboren, leeft je leven en gaat dood. En dat maakt mij droevig.

Dood? Tja, regelmatig krijg je daar in je leven dus mee te maken. Je leven begint op een bepaald moment en eindigt uiteindelijk een keer. Het leven is nou eenmaal eindig en niet alleen bij leven kun je je afvragen ‘wat is oud?’ maar ook bij doodgaan. Helaas krijg je bij geboorte geen stempeltje mee ‘ten minste houdbaar tot’ dus meer weet je niet. Eigenlijk is dat maar goed ook.

Partir c ‘est mourir un peu

Een aantal jaren terug kwam ik dit beeld tegen: Leven is als een treinreis. Als jij instapt in de trein zitten er al mensen in de trein. Al reizend stappen er onderweg meer mensen in dezelfde trein als waar jij inzit. Je reist een tijdje gezellig dezelfde kant op. Maar de trein stopt ook regelmatig, er stappen mensen uit. Je neemt verdrietig afscheid en zwaait ze uit. Zij hebben hun bestemming bereikt. Partir c’est mourir un peu. Weggaan is een beetje sterven. Als je er op deze manier naar kijkt zijn er, als je ouder wordt, tijdens de reis al heel wat mensen op hun bestemming aangekomen en uitgezwaaid.

Jeugdherinneringen

Zat je in je jeugd op de verjaardag van je pa of ma met een huis vol ooms en tantes, blijven er gaandeweg je leven steeds minder over. Leuke herinneringen er aan die heb je dan nog wel. Zo leven mensen nog een tijdje door in je herinneringen. Een Joods gezegde zegt: Echt dood ben je pas als niemand meer je naam noemt, verhalen zijn blijvend.

Leuke herinneringen beleefd met ooms en tantes. Herinneringen aan hoe het huis er uit zag in de jaren 70. Behang met grote motieven in oranje en bruin, ooms met bakkebaarden en tantes met getoupeerd ‘hoog’ haar. Kleding uit die tijd. Overhemden en blouses met grote kragen. Mijn vader en moeder 12 1/2 jaar getrouwd. Feestje thuis, iedereen ‘in het lang’ omdat dat mode was. Ooms in de voorkamer, tantes in de achterkamer. Jenever, sherry medium dry en zelfgemaakte advocaat met slagroom.

Opdracht van je moeder: ‘Ga maar even pakjes sigaretten halen. Lexington voor opa, Caballero voor de ooms, Golden Fiction voor tante Corrie en Peter Stuyvesant voor de andere tantes’. De sigaretten gingen in een vaasje op tafel want iedereen rookte in die tijd. De kamer vol rook, je kon elkaar niet eens meer zien. Zat je dan, met zere ogen want jij mocht lang opblijven.

Jeugdherinneringen aan ooms en tantes. Familie, goed dat je die hebt. Ook al zie je elkaar soms wat minder, als je elkaar tegenkomt is het altijd goed want je kent elkaar, je bent familie. Je deelt stukjes van dezelfde gebeurtenissen, stukjes familiegeschiedenis.

Na verloop van tijd blijft er steeds minder van je familie over. Of je dat nu wilt of niet, het gebeurt gewoon. Ik heb nog vier tantes, mijn laatste oom overleed een aantal weken geleden. Verdrietig word ik daarvan net als van cellomuziek. Waarbij ik dan denk: ‘Het leven is eindig! We gaan allemaal dood. Wat doet het er allemaal toe?!’

Niets is nihil

Volgens mijn dochter is die gedachtengang een geval van Optimistisch nihilisme. Optimistisch, dat ben ik over het algemeen wel. Maar nihilisme dat heb ik maar even opgezocht.

Nihil is niets dat wist ik wel. Friedrich Nietzsche een Duits filosoof hield zich bezig met het analyseren van nihilisme. Friedrich Nietzsche groeide op in een gelovige familie, studeerde theologie maar koos uiteindelijk voor filosofie. Hij vond dat je door waarden en normen vanuit het geloof teveel in één richting werd geduwd en zette zich daar tegen af met zijn gedachtengoed over nihilisme. In zijn eigen tijd was Nietzsche niet heel bekend. Misschien was hij zijn tijd te veel vooruit en had hij wel gelijk, zijn boeken worden nu door veel mensen gelezen.

Gelovig of niet gelovig. We worden allemaal gevormd door waarden en normen. Zaken, gebeurtenissen in het leven waar we waarde, betekenis aan geven. Bij verdriet en tegenslag halen mensen uit hun geloof ook heel veel steun en troost.

Hij is niet heel oud geworden en uiteindelijk als krankzinnige gestorven. Droevig. Ach, misschien kwam het wel door zijn naam dat Friedrich Nietzsche zich boog over het grote niets. Maar zeg nou zelf, wat is nou niets. Als je het goed beschouwd: Niets is nihil, er is altijd iets. Aan niets denken kan ook niet dan denk je dus aan iets namelijk aan ‘niets’. Tenminste, dat is hoe ik er over denk.

Nihilisme wil zoveel zeggen als: Je realiseert je dat het universum eigenlijk niets om jou geeft. Of je er nu bent of niet, alles gaat gewoon door. Niets heeft waarde of zin.

Nieuwjaars motto

Grief is the price we pay for love and worth it a million times over

Optimistisch nihilisme is de optimistische versie. Jouw universum eindigt dan misschien maar je hebt de vrijheid er van te maken wat je zelf wilt. Je kunt er dus zelf iets van maken. Eigenlijk wel een goed motto voor dit nieuwe jaar. Natuurlijk ben je verdrietig om wat voorbij gaat maar: Grief is the price we pay for love and worth it a million times over. Verdriet is de prijs die we betalen voor liefde en het is het een miljoen keer waard. Dus niet stil in een hoekje gaan zitten en denken ‘Wat doet het ertoe?’ maar je bent vrij om er iets van te maken.

En nu is het 1 januari 2022. De start van een heel nieuw jaar. Tip: Maak er iets van!

Optimistisch Nihilisme

Om over na te denken…

  • Wat geweest is, dat zal er zijn, en wat gedaan is, dat zal gedaan worden; er is niets nieuws onder de zon. Prediker 1: 9
  • Voor alles wat gebeurt is er een uur, een tijd voor alles wat er is onder de hemel. Prediker 3: 1
  • Een absolute waarheid bestaat niet. Je geeft zelf waarde aan jouw normen en waarden.

Formule 1 Anomalie

In mijn familie zitten meerdere Formule 1 fanaten. Nou is het natuurlijk ook heel leuk om die autoraces te volgen. Ik denk dat dit vooral komt omdat er een jonge Nederlandse coureur meerijdt die ook nog eens een keertje heel snel is. Dat zorgt dan weer voor spannende taferelen op de verschillende circuits.

Er wordt ook veel over geschreven, over formule 1. Al lezend op internet kwam ik het volgende tegen.

Ross Brawn, de sportief directeur van de Formule 1, schrijft columns over de races. Deze columns worden dan weer aangehaald in het sportnieuws van andere kranten. Ook over de race in Mexico schreef hij dus een column.

Anomalie

Het Nieuwsblad, een Vlaams Nederlandstalig dagblad schrijft daar het volgende over: “GP van Mexico heeft getoond waarom er in 2022 met andere F1-bolides wordt geracet”

volgens Nieuwsblad.be: “De start heeft de rest van de race bepaald, met Max die beide Mercedes-rijders inhaalde en vervolgens Valtteri die spinde,” blikt Brawn in zijn column terug op de GP van Mexico. ”Vanaf dat moment zagen we opnieuw het prestatieverschil tussen Red Bull en Mercedes.”
“Tijdens de kwalificatie was er de anomalie met Mercedes dat Red Bull wist te verslaan. Eenmaal de race was gestart en Red Bull met Max vrije baan had werd duidelijk dat ze op het vlak van performance een voordeel hadden.”

A-no-ma… wie?

Er was dus een anomalie met Mercedes. Nou denkt u vast: anomalie, a-no-ma… wie? Ik kende het woord anomalie alleen in het Engels: anomaly (en-nom-muh-lie) maar blijkbaar wordt dit woord in het Nederlands dus ook gebruikt. Oorspronkelijk is het een Frans woord vandaar dat Het Nieuwsblad uit België dit gewoon heeft vertaald met anomalie (met op z’n Frans, de klemtoon op de laatste lettergreep, op -lie). Vlaams Nederlands is vaak meer gericht op de Franse taal.

Anomaly

Waar ik dat woord van ken? Van Star Trek!
Star Trek, dat is echt jeugdsentiment. De eerste serie van Star Trek is gemaakt en uitgezonden in de jaren 1966 tot 1969. In Nederland was deze oorspronkelijke serie voor het eerst op tv in 1971. Ik weet nog dat we deze serie keken op tv, op zondagmiddag, als ik mij het goed herinner. Dat is inmiddels 50 jaar terug, toen was ik dus 7 jaar. Iedere week zat je er klaar voor. Kijken naar weer een nieuwe aflevering. Of we bij ons thuis toen al kleurentv hadden weet ik niet meer.

Star Trek

Vond het reuzespannend, Star Trek. Space, the final frontier. Reizen door de ruimte, wauw! En dan al die technische vernuften, eten en drinken door een opdracht te geven aan een apparaat in de muur, deuren die automatisch open en dicht gaan. Dat hadden we allemaal niet thuis. Ik kende alleen draaideuren die zaten bij de ingang van een groot warenhuis.
Later hoor je dan dat die automatische deuren in die tijd in het echt ook nog helemaal niet bestonden. Dat kregen ze voor elkaar door twee mensen aan een touwtje te laten trekken, elk aan een kant. Hilarisch!

Maar…over Star Trek gesproken, in Star Trek daar hadden ze het dus vaak over anomaly. Dan rammelde het ruimteschip door elkaar en viel iedereen zo ’n beetje van zijn stoel. Vervolgens zaten ze gespannen op schermpjes te turen en meldde mr. Spock aan captain Kirk: ‘There’s an anomaly’
Er is een onregelmatigheid. En dan wist je dus nog niks, want wat nou onregelmatigheid?!
Meestal kwamen ze dan uit bij een of andere onbekende planeet en ging er een team heen om de boel te verkennen en om alles verder uit te zoeken. In dat team zat dan vaak ook een persoon waarvan je de naam niet wist. Wat je dan wel wist was dat als er werd geschoten met ruimtewapens, die persoon dus niet zou terugkeren naar het ruimteschip.

Warp speed

Als je nu een aflevering kijkt van die serie dan gebeurt er dus helemaal niets en vraag je je af wat er nou zo spannend aan was.
Ach, het waren andere tijden, het blijft toch vooral nostalgie tv. Alles op tv was toen een stuk trager maar… ook al was de serie traag, bij Star Trek vloog het ruimteschip Enterprise wel sneller dan het licht. Met Warp speed.

Over Warp speed gesproken; dat brengt ons weer terug bij de Formule 1, want wat rijden ze daar hard!
Nu is er dus een anomalie met Mercedes en heeft Red Bull een voordeel wat betreft performance. Ik ben heel benieuwd wat voor gevolgen dat heeft voor de F1-bolides van de toekomst.

Misschien worden ze nog veel sneller en krijgen ze uiteindelijk ook wel Warp speed. Wie weet! In ieder geval is er nu al één overeenkomst tussen een ruimteschip en een F1-bolide.

Wat dat is? Ze kunnen allebei niet achteruit.

Ook leuk

Klik hier: Star trekking across the universe…

Star Trekkin’ across the universe
On the Starship Enterprise under Captain Kirk
Star Trekkin’ across the universe
Boldly going forward ’cause we can’t find reverse

PS (Eigenlijk kwam ik bij formule 1 uit door een nieuwsbrief van ‘Onze Taal‘ waarin het ging om het woord ‘anomalie’. Tsja, zo gaat dat dus als je internet probeert uit te lezen.)

PPS over achteruit voor F1-bolides

Star Trek: Discovery Season 3 ends with a tribute to Gene Roddenberry, and to his original vision for Star Trek, exemplified through the following quote: “In a very real sense, we are all aliens on a strange planet. We spend most of our lives reaching out and trying to communicate. If during our whole lifetime, we could reach out and really communicate with just two people, we are indeed very fortunate.”

Leuk

Wat leuk om jou hier te zien!

Heel leuk! Maar wat is dat eigenlijk, ’leuk’? Je gebruikt het woord als je iemand een compliment wilt geven. ’Wat zie je er leuk uit vandaag!’. Of om aan te geven dat je blij en verrast bent, ’dat vind ik leuk!’ Nog een betekenis: grappig, in het geval van ‘wat een leuk verhaal!’ Positief dus eigenijk wel. Prettig, aangenaam, grappig; leuk!

Maar als je zegt: ’Dat kan nog leuk worden!’ dan kan dat zowel positief als negatief bedoeld zijn. Leuk is anders.

Duik je in de geschiedenis, de herkomst van een woord dan kom je nog veel meer betekenissen tegen. Dit vond ik op ethymologie.nl

Leuk

De oorspronkelijke betekenis van leuk is: halfwarm, lauw. Het Engels kent: lukewarm, waarin het woord leuk duidelijk te herkennen is. Men sprak vroeger van ‘leuk water met zout’ als geneesmiddel. Op personen toegepast kreeg het de betekenis: de zaken kalm beschouwend, rustig-ironisch. Die zin heeft het woord nog in de zegswijze: zich leuk houden, waaronder verstaan wordt: zich van de domme houden, doen alsof men van niets weet. In deze uitdrukking zit al iets van de betekenis die het woord daarna krijgt: grappig. Ook in de samenstelling: leukweg die betekent: op doodkalme wijze en ook: bij de neus langs, schuilt het element van grappenmakerij dat langzamerhand de andere betekenissen is gaan overheersen.

P.H. Schröder (1980), Van Aalmoes tot Zwijntjesjager, Baarn

Nou leuk, dat wist ik ook allemaal niet. Dit is dus een van die dingen die ik vond terwijl ik internet probeerde uit te lezen.
Leuke dingen te vinden op internet! Wat nog meer leuk is? Puppy’s!